Aṅguttara Nikāya
XI. Ekā-Dasaka Nipāta
II. Anu-s-sati Vagga
Sutta 18
Gopālaka Suttaṃ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
1. [pts][than] "Ekādasahi bhikkhave aṅgehi samannāgato gopālako abhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ phātikatuṃ.|| ||
Katamehi ekādasahi?|| ||
[1] Idha, bhikkhave, gopālako na rūpaññū hoti,||
[2] na lakkhaṇa-kusalo hoti,||
[3] na āsāṭikaṃ sāṭetā hoti,||
[4] na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti,||
[5] na dhūmaṃ kattā hoti||
[6] na titthaṃ jānāti,||
[7] na pītaṃ jānāti,||
[8] na vīthiṃ jānāti,||
[9] na gocara-kusalo hoti,||
[10] anavase-sadohī ca hoti,||
[11] ye te usabhā gopitaro goparināyakā te na atireka pūjāya pūjetā hoti.|| ||
Imehi kho bhikkhave ekādasahi aṅgehi samannāgato gopālako abhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ,||
phātikatuṃ.|| ||
§
Evam eva kho bhikkhave ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu abhabbo imasmiṃ Dhamma-Vinaye vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjituṃ.|| ||
Katamehi ekādasahi?
[348] [1] Idha, bhikkhave, bhikkhu na rūpaññū hoti||
[2] na lakkhaṇa-kusalo hoti,||
[3] na āsāṭikaṃ sāṭetā hoti,||
[4] na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti,||
[5] na dhūmaṃ kattā hoti,||
[6] na titthaṃ jānāti,||
[7] na pītaṃ jānāti,||
[8] na vīthiṃ jānāti,||
[9] na gocara-kusalo hoti,||
[10] anavasesadohī ca hoti||
[11] ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā te na atireka pūjāya pūjetā hoti.|| ||
§
[1] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu na rūpaññū hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu yaṃ kiñci rūpaṃ sabbaṃ taṃ rūpaṃ cattāri mahā-bhūtāni catunnañ ca mahā-bhūtānaṃ upādāya rūpanti yathā-bhūtaṃ na-p-pajānāti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhū na rūpaññū hoti.|| ||
■
[2] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu na lakkhaṇa-kusalo hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu,||
kamma lakkhaṇo bālo,||
kamma-lakkhaṇo paṇḍito'ti yathā-bhūtaṃ na-p-pajānāti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu na lakkhaṇa-kusalo hoti.|| ||
■
[3] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu na āsāṭikaṃ sāṭetā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāma-vitakkaṃ adhivāseti na-p-pajahati na vinodeti na vyantī-karoti na anabhāvaṃ gameti.|| ||
Uppannaṃ vyāpāda-vitakkaṃ adhivāseti na-p-pajahati na vinodeti na vyantī-karoti na anabhāvaṃ gameti.|| ||
Uppannaṃ vihiṃsā vitakkaṃ adhivāseti na-p-pajahati na vinodeti na vyantī-karoti,||
na anabhāvaṃ gameti.|| ||
Uppannūppanne pāpake akusale dhamme adhivāseti na-p-pajahati na vinodeti vyantī-karoti na anabhāvaṃ gameti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu na āsāṭikaṃ sāṭetā hoti.|| ||
■
[4] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
'yatvādhi-karaṇamenaṃ cakkhu'ndriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati cakkhu'ndriyaṃ,||
cakkhu'ndriye na saṃvaraṃ āpajjati.|| ||
-◦-
Sotena saddaṃ sutvā nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
'yatvādhi-karaṇamenaṃ1 sot'indriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpanā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati sot'indriyaṃ,||
sotendriye na saṃvaraṃ āpajjati.|| ||
-◦-
Ghānena [349] gandhaṃ ghāyitvā nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
'yatvādhi-karaṇamenaṃ1 ghānendriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpanā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati ghānendriyaṃ,||
ghātendriye na saṃvaraṃ āpajjati.|| ||
-◦-
Jivhāya rasaṃ sāyitvā nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
'yatvādhi-karaṇamenaṃ1 jivhāndriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpanā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati jivhāndriyaṃ,||
jivhāndriye na saṃvaraṃ āpajjati.|| ||
-◦-
Kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
'yatvādhi-karaṇamenaṃ kāyendriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpanā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati kāyendriyaṃ,||
kāyendriye na saṃvaraṃ āpajjati.|| ||
-◦-
Manasādhammaṃ viññāya nimitta-g-gāhī hoti anubyañjanaggāhī,||
yatvādhi-karaṇamenaṃ man'indriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā-dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya na paṭipajjati,||
na rakkhati,||
man'indriyaṃ man'indriye saṃvaraṃ nāpajjati.|| ||
Evaṃ bhikkhave bhikkhu na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti.|| ||
■
[5] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu na dhūmaṃ kattā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu na yathā-sutaṃ yathā-pariyan taṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ desetā hoti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu na dhūmaṃ kattā hoti.|| ||
■
[6] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu na titthaṃ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhu bahu-s-sutā āgatāgamā dhamma-dharā vinaya-dharā mātikā-dharā,||
te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā na paripucjati,||
na paripañhati,||
'idaṃ bhante kathaṃ,||
imassa ko attho' ti?|| ||
Tassa te āyasmanto avivaṭañ c'eva na vivaranti,||
anuttānīkatañ ca na uttānīṃ karontī ti.|| ||
Anekavivihitetasu ca kaṅkhaṭṭhānīyesu dhammesu kaṅkhaṃ na paṭivinodenti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu na titthaṃ jānāti.|| ||
■
[7] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu na pītaṃ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu Tathāgata-p-pavedite Dhamma-Vinaye desiyamāne na labhati attha-vedaṃ,||
na labhati dhamma-vedaṃ,||
na labhati dhamm'ūpasaṃhitaṃ pāmujjaṃ.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu na pītaṃ jānāti.|| ||
■
[8] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu na vīthiṃ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ Maggaṃ yathā-bhūtaṃ na-p-pajānāti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu na vīthiṃ jānāti.|| ||
■
[9] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu na gocara-kusalo hoti?|| ||
[350] Idha, bhikkhave, bhikkhu cattāro sati-paṭṭhāne yathā-bhūtaṃ na-p-pajānāti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu na gocara-kusalo hoti.|| ||
■
[10] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu anavase-sadohī hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhuṃ saddhā gahapatikā abhihaṭṭhuṃ pavārenti cīvara-piṇḍa-pāta-sen'āsana-gilāna-paccaya-bhesajja-parikkhārena.|| ||
Tatra bhikkhu mattaṃ na jānāti paṭiggahanāya,||
evaṃ kho bhikkhave bhikkhu anavase-sadohī hoti.|| ||
■
[11] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu therā rattaññūcira-pabba-jitā Saṅgha pitaro Saṅgha-parināyakā,||
te na atireka pūjāya pūjetā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā,||
tesu na mettaṃ kāya-kammaṃ pacc'upa-ṭ-ṭh-ā-peti āvī c'eva raho ca na mettaṃ vacī-kammaṃ pacc'upa-ṭ-ṭh-ā-peti āvī c'eva raho ca.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā,||
tena atireka pūjāya pūjetā hoti.|| ||
Imehi kho bhikkhave ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu abhabbo imasmiṃ Dhamma-Vinaye vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjituṃ.|| ||
Ekādasahi bhikkhave aṅgehi samannāgato gopālako bhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ,||
phātikatuṃ.|| ||
Katamehi ekādasahi?|| ||
[1] Idha, bhikkhave, gopālako rūpaññū hoti||
[2] lakkhaṇakusalo hoti,||
[3] āsāṭikaṃ sāṭetā hoti,||
[4] vaṇaṃ paṭicchādetā hoti,||
[5] dhūmaṃ kattā hoti,||
[6] titthaṃ jānāti,||
[7] pītaṃ jānāti,||
[8] vīthiṃ jānāti,||
[9] gocara-kusalo hoti,||
[10] sāvasesadohī hoti,||
[11] ye te usabhā gopitaro goparināyakā,||
te atireka pūjāya pūjetā hoti.|| ||
Imehi kho bhikkhave ekādasahi aṅgehi samannāgato gopālako bhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ,||
phātikatuṃ.|| ||
§
Evam eva kho bhikkhave ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu bhabbo imasmiṃ dhamma vinaye vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjituṃ.|| ||
Katamehi ekādasahi?
[351] [1] Idha, bhikkhave, bhikkhu rūpaññū hoti [2] lakkhaṇa kusalo hoti,||
[3] āsāṭikaṃ sāṭetā hoti,||
[4] vaṇaṃ paṭicchādetā hoti,||
[5] dhūmaṃ kattā hoti,||
[6] titthaṃ jānāti,||
[7] pītaṃ jānāti,||
[8] vīthiṃ jānāti,||
[9] gocara-kusalo hoti,||
[10] sāvasesadohī hoti,||
[11] ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā,||
te atirekapūjāya pūjetā hoti.|| ||
§
[1] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu rūpaññū hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu yaṃ kiñci rūpaṃ sabbaṃ taṃ rūpaṃ cattāri mahā-bhūtāni,||
catunnañ ca mahā-bhūtānaṃ upādāya rūpantī yathā-bhūtaṃ pajānāti,||
evaṃ kho bhikkhave bhikkhū rūpaññū hoti.|| ||
■
[2] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu lakkhaṇa-kusalo hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu 'kamma-lakkhaṇo bālo,||
kamma-lakkhaṇo paṇḍito'ti yathā-bhūtaṃ pajānāti,||
evaṃ kho bhikkhave bhikkhu lakkhaṇa-kusalo hoti.|| ||
■
[3] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu āsāṭikaṃ sāṭetā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāma-vitakkaṃ n'ādhivāseti pajahati vinodeti byāntīkaroti,||
anabhāvaṃ gameti,||
uppannaṃ vyāpāda vitakkaṃ n'ādhivāseti pajahati vinodeti vyantī-karoti anabhāvaṃ gameti.|| ||
Uppannaṃ vihiṃsā vitakkaṃ n'ādhivāseti pajahati vinodeti vyantī-karoti anabhāvaṃ gameti.|| ||
Uppannuppanne pāpake akusale dhamme n'ādhivāseti pajahati vinodeti vyantī-karoti anabhāvaṃ gameti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu āsāṭikaṃ sāṭetā hoti.|| ||
■
[4] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu vaṇaṃ paṭicchādetā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhī yatvādhi-karaṇamenaṃ cakkhu'ndriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya paṭipajjati,||
rakkhati cakkhu'ndriyaṃ,||
cakkhu'ndriye saṃvaraṃ āpajjati.|| ||
-◦-
Sotena saddaṃ sutvā na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhī yatvādhi-karaṇamenaṃ sot'indriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya paṭipajjati,||
rakkhati sot'indriyaṃ,||
sotendriye saṃvaraṃ āpajjati.|| ||
-◦-
Ghānenana ghandhaṃ ghāyitvā na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhī yatvādhi-karaṇamenaṃ ghānendriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya paṭipajjati,||
rakkhati ghātendriyaṃ,||
ghān'endriye saṃvaraṃ āpajjati.|| ||
-◦-
Jivhāya rasaṃ sāyitvā na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhī yatvādhi-karaṇamenaṃ jivhāndriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya paṭipajjati,||
rakkhati jivhāndriyaṃ,||
jivhāndriye saṃvaraṃ āpajjati.|| ||
-◦-
Kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhī yatvādhi-karaṇamenaṃ kāyendriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa saṃvarāya paṭipajjati,||
rakkhati kāyendriyaṃ,||
kāyendriye saṃvaraṃ āpajjati.|| ||
-◦-
Manasā dhammaṃ viññāya na nimitta-g-gāhī hoti,||
n-ā-nu-vyañjana-g-gāhītha yatvādhi-karaṇamenaṃ man'indriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhā domanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ,||
tassa [352] saṃvarāya āpajjati.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu vaṇaṃ paṭicchādetā hoti.|| ||
■
[5] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu dhūmaṃ kattā hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu yathā-sutaṃ yathā-pariyan taṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ desetā hoti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu dhūmaṃ kattā hoti.|| ||
■
[6] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu titthaṃ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhu bahu-s-sutā āgatāgamā dhamma-dharā vinaya-dharā mātikā-dharā,||
te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā paripucjati,||
paripañhati,||
'Idaṃ bhante kathaṃ,||
imassa ko attho' ti?|| ||
Tassa te āyasmanto avivaṭañ c'eva vivaranti,||
anuttānīkatañ ca uttānīṃ karontī ti.|| ||
Anekavivihitetasu ca kaṅkhaṭṭhānīyesu dhammesu kaṅkhaṃ paṭivinodenti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu titthaṃ jānāti.|| ||
■
[7] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu pītaṃ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu Tathāgata-p-pavedite Dhamma-Vinaye desiyamāne labhati attha-vedaṃ,||
labhati dhamma-vedaṃ,||
labhati dhamm'ūpasaṃhitaṃ pāmujjaṃ evaṃ kho bhikkhave bhikkhu pītaṃ jānāti.|| ||
■
[8] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu vīthiṃ jānāti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ Maggaṃ yathā-bhūtaṃ pajānāti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu vīthiṃ jānāti.|| ||
■
[9] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu gocara-kusalo hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu cattāro sati-paṭṭhāne yathā-bhūtaṃ pajānāti.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu gocara-kusalo hoti
■
[10] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu sāvasesadohī hoti?|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu saddhā gahapatikā abhiṭṭhuṃ pavārenti cīvara piṇḍa-pāta sen'āsana gilāna-paccaya bhesajja parikkhārena.|| ||
Tatra bhikkhu mattaṃ jānāti paṭiggahanāya.|| ||
[353] Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu sāvasesadohī hoti.|| ||
■
[11] Kathañ ca bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā te atirekapūjāya pūjetā hoti.|| ||
Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā tesu mettaṃ kāya-kammaṃ pacc'upa-ṭ-ṭh-ā-peti āvī c'eva raho ca.|| ||
Mettaṃ vacī-kammaṃ pacc'upa-ṭ-ṭh-ā-peti āvī c'eva raho ca.|| ||
Mettaṃ mano-kammaṃ paccacupa-ṭ-ṭh-ā-peti āvī c'eva raho ca.|| ||
Evaṃ kho bhikkhave bhikkhu ye te bhikkhu therā rattaññū cira-pabba-jitā Saṅgha-pitaro Saṅgha-parināyakā te atireka pūjāya pūjetā hoti.|| ||
■
Imehi kho bhikkhave ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu bhabbo imasmiṃ Dhamma-Vinaye vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjitunti.|| ||