Aṅguttara Nikāya


[Home]  [Sutta Indexes]  [Glossology]  [Site Sub-Sections]


 

Aṅguttara-Nikāya
III. Tika Nipāta
VI. Brāhmaṇa Vagga

Sutta 60

Saṅgārava Suttaṃ

Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.

 


[168]

[1][pts][than][bodh] Evaṃ me sutaṃ.|| ||

Evaṃ me sutaṃ ekaṃ samayaṃ Bhagavā Sāvatthiyaṃ viharati.|| ||

Atha kho Saṅgāravo brāhmaṇo yena Bhagavā ten'upasaṅkami.

Upasaṃkamitvā Bhagavāta saddhiṃ sammodiṃsu.|| ||

Sammodanīyaṃ kathaṃ sārāṇiyaṃ vīti-sāretvā.|| ||

Eka-m-antaṃ nisinno kho Saṅgāravo brāhmano Bhagavantaṃ etad avoca:|| ||

"Mayam assu bho Gotama brāhmaṇā nāma,||
yaññaṃ yajāma pi,||
yajāpema pi.|| ||

Tatra bho Gotama yo c'eva yajati,||
yo ca yajāpeti,||
sabbe te anekasārīrikaṃ puññapaṭipadaṃ paṭipannā honti yadidaṃ yaññādhikaraṇaṃ.|| ||

Yo panāyaṃ bho Gotama yassa vā tassa vā kulā agārasmā anagāriyaṃ pabba-jito ekam attāṇaṃ dameti,||
ekam attāṇaṃ sameti,||
ekam attāṇaṃ parinibbāpeti.|| ||

Evam assāyaṃ ekasārīrikaṃ puññapaṭipadaṃ paṭipanno hoti yadidaṃ pabbajjādhikaraṇan" ti.|| ||

"Tena hi brāhmaṇa,||
taṃ yev'ettha paṭpucchissāmi,||
yathā te khameyya,||
tathā naṃ vyākareyyāsi.|| ||

Taṃ kiṃ maññasi brāhmaṇa?|| ||

Idha Tathāgato loke uppajjati arahaṃ Sammā Sambuddho vijjacaraṇa-sampanno Sugato loka-vidū anuttaro purisa-damma-sārathi Satthā deva-manussānaṃ Buddho Bhagavā.|| ||

Se evam āha:|| ||

'Ethāyaṃ Maggo,||
ayaṃ paṭipadā,||
yathā paṭipanno ahaṃ anuttaraṃ brahma-cariyogadhaṃ sayaṃ abhiññā sacchi-katvā pavedemi.|| ||

Etha tumhe pi tathā paṭipajjatha,||
yathā paṭipannā tumhe pi anuttaraṃ brahma-cariyogadhaṃ sayaṃ abññā sacchi-katvā upasampajja viharis'sathā' ti.|| ||

Iti ayaṃ c'eva Satthā dhammaṃ abhiññā sacchi-katvā upasampajja viharis'sathā.|| ||

Iti ayaṃ c'eva Satthā dhammaṃ deseti,||
pare ca [169] tathattāya paṭipassanti.|| ||

Tāni kho pana honti anekāni pi satāni||
anekāni pi sahassāni||
anekāni pi sata-sahassāni.|| ||

Taṃ kiṃ maññasi brāhmaṇa?|| ||

Icc'āyaṃ evaṃ sante ekasārīrikā vā puñña-paṭipadā hoti aneka-sārīrikā vā,||
yadidaṃ pabbajj'ādhikaraṇan" ti?|| ||

"Iccāyam pi bho Gotama,||
evaṃ sante aneka-sārīrikā puñña-paṭipadā hoti,||
yadidaṃ pabbajj'ādhikaraṇan" ti.|| ||

2. Evaṃ vutte āyasmā Ānando Saṅgāravam brāhmaṇaṃ etad avoca:|| ||

"Imāsaṃ te brāhmaṇa dvinnaṃ paṭipadānaṃ katamā paṭipadā khamati,||
appaṭṭhatarā ca appa-samārambha-tarā ca maha-p-phalatarā ca mahā-nisaṃsatarā cā" ti?|| ||

Evaṃ vutte Saṅgāravo brāhmaṇo āyasmantaṃ Ānandaṃ etad avoca:|| ||

"Seyyathā pi bhavaṃ Gotamo bhavaṃ c'Ānando ete me pujjā,||
ete me pāsaṃsā" ti.|| ||

Dutiyam pi kho āyasmā Ānaṇdo Saṅgāravaṃ brāhmaṇaṃ etad avoca:|| ||

"Na kho tyāhaṃ brāhmaṇa evaṃ pucchāmi:|| ||

Ke vā te pujjā ke vā te pāsaṃsā" ti.|| ||

Evañ ca kho tyāhaṃ brāhmaṇa pucchāmi:|| ||

"Imāsaṃ te brāhmaṇa dvinnaṃ paṭipadānaṃ katamā paṭipadā khamati,||
appaṭṭhatarā ca appa-samārambha-tarā ca maha-p-phalatarā ca mahā-nisaṃsatarā cā" ti?|| ||

Evaṃ vutte Saṅgāravo brāhmaṇo āyasmantaṃ Ānandaṃ etad avoca:|| ||

"Seyyathā pi bhavaṃ Gotamo bhavaṃ c'Ānanda ete me pujjā,||
ete me pāsaṃsā" ti.|| ||

Tatiyam pi kho āyasmā Ānaṇdo Saṅgāravaṃ brāhmaṇaṃ etad avoca:|| ||

"Na kho tyāhaṃ brāhmaṇa evaṃ pucchāmi:||
ke vā te pujjā ke vā te pāsaṃsā ti.|| ||

Evañ ca kho tyāhaṃ brāhmaṇa pucchāmi:||
imāsaṃ te brāhmaṇa dvinnaṃ paṭipadānaṃ katamā paṭipadā khamati,||
appaṭṭhatarā ca appa-samārambha-tarā ca maha-p-phalatarā ca mahā-nisaṃsatarā cā" ti?|| ||

Tatiyam pi kho Saṅgāravo brāhmaṇo āyasmantaṃ Ānandaṃ etad avoca:|| ||

"Seyyathā pi bhavaṃ Gotamo bhavaṃ c'Ānanda ete me pujjā,||
ete me pāsaṃsā" ti.|| ||

[170] 3. Atha kho Bhagavato etad ahosi:|| ||

"Yāva tatiyam pi kho Saṅgāravo brāhmaṇo Ānandena saha-dhammikaṃ pañahaṃ puṭṭho saṃsādeti,||
no vussajjeti.|| ||

Yan nūn-ā-haṃ parimoceyyan" ti.|| ||

Atha kho Bhagavā Saṅgāravaṃ brāhmaṇaṃ etad avoca:|| ||

"Kā nu'jja brāhmaṇa,||
rāntepure rājarisāyaṃ sanni-sinnānaṃ sannipattāṇaṃ antarā kathā udapādī" ti?|| ||

"Ayaṃ khvajja bho Gotama,||
rājantepure rājaparisāyaṃ sanni-sinnānaṃ sanni-patitānaṃ antarā kathā udapādi:|| ||

'Pubba sudaṃ appatarā c'eva bhikkhū ahosuṃ,||
bahutarā ca uttari-manussa-dhammā iddhi-pāṭihāriyaṃ dassesuṃ.|| ||

Etarahi ko bahutarā c'eva bhikkhū appatarā ca uttari-manussa-dhammā iddhi-pāṭihāriyaṃ dassentī' ti.|| ||

Ayaṃ khavajja bho Gotama,||
rājantepure rājaparisāyaṃ sanni-sinnānaṃ sanni-patitānaṃ antarā kathā udapādī" ti.|| ||

4. Tīṇi kho imāni brāhmaṇa paṭihāriyāni.|| ||

Katamāni tīni?|| ||

Iddhi-paṭihāriyaṃ,||
ādesani-pāṭihāriyaṃ,||
anusāsanī-pāṭihāriyaṃ.|| ||

Katamañ ca brāhmaṇa iddhi-pāṭihāriyaṃ?|| ||

Idha brāhmaṇa ekacco aneka-vihitaṃ iddhi-vidhaṃ pacc'anubhoti:||
eko pi hutvā bahudhā hoti,||
bahudhā pi hutvā eko hoti,||
āvībhāvaṃ tiro-bhāvaṃ,||
tiro-kuḍḍaṃ tiro-pākāraṃ tiro-pabbataṃ asajja-māno va gacchati,||
Seyyathā pi ākāse.|| ||

Paṭhaviyā pi ummujja-nimmujjaṃ karoti seyyathā pi udake,||
udake pi abhijjamāno gacchati||
Seyyathā pi paṭhaviyaṃ.|| ||

Akāse pi pallaṅkena kamati||
Seyyathā pi pakkhīsakuṇo.|| ||

Ime pi candimasūriye evaṃ mahiddhike evaṃ mah-ā-nubhāve pāṇīnā parimasati,||
parimajjati.|| ||

Yāva Brahma-lokā pi kāyena vasaṃ vatteti.|| ||

Idaṃ vuccati brāhmaṇa iddhi-pāṭihāriyaṃ.|| ||

5. Katamañ ca brāhmaṇa ādesanā-pāṭihāriyaṃ?|| ||

Idha brāhmaṇa ekacco nimittena ādisati:||
evam pi te mano||
ittham pi te mano.|| ||

'Iti pi te cittan' ti.|| ||

So bahuñ ce pi ādisati,||
tath'eva taṃ hoti,||
no aññathā.|| ||

Idha pana brāhmaṇa,||
ekacco na h'eva kho nimittena [171] ādisati,||
api ca kho manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati:||
evam pi te mano,||
ittham pi te mano.|| ||

'Iti pi te cittan' ti.|| ||

So bahuñ ce pi ādisati,||
tath'eva taṃ hoti,||
no aññathā.|| ||

Idha pana brāhmaṇa,||
ekacco na h'eva kho nimittena ādisati,||
na pi manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati,||
api ca kho vitakkayato vicārayato vitakkavipphārasaddaṃ sutvā ādisati:||
evam pi kho te mano,||
ittham pi te mano,||
'iti pi te cittan' ti.|| ||

So bahuñ ce pi ādisati,||
tath'eva taṃ hoti,||
no aññathā|| ||

Idha pana brāhmaṇa,||
ekacco na h'eva kho nimittena ādisati,||
na pi manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati,||
na pi vitakkayato na pi vicārayato na vitakkavipphārasaddaṃ sutvā ādisati:||
api ca kho avitakkaṃ avicāraṃ samādhiṃ samāpananassa cetasā ceto paricca pajānāti.|| ||

'Yathā imassa bhoto mano-saṅkhārā paṇīhitā,||
imassa cittassa anantarā amun nāma vitakkaṃ vitakkissatī' ti.|| ||

So bahuñ ce pi ādisati||
tath'eva taṃ hoti,||
no aññathā.|| ||

Idaṃ vuccati brāhmaṇa ādesanā-pāṭihāriyaṃ.|| ||

6. Katamañ ca brāhmaṇa,||
anusāsanī-pāṭihāriyaṃ?|| ||

Idha brāhmaṇa, ekacco evam anusāsati:|| ||

'Evaṃ vitakketha,||
mā evaṃ vitakkayittha,||
evaṃ manasi-karotha,||
mā evaṃ manasākattha,||
idaṃ pajahatha,||
idaṃ upasampajja viharathā' ti.|| ||

Idaṃ vuccati brāhmaṇa anusāsanī-pāṭihāriyaṃ.|| ||

Imāni kho brāhmaṇa tīṇi pāṭihariyāni.|| ||

Imesan te brāhmaṇa,||
tiṇṇaṃ pāṭihāriyānaṃ katamaṃ pāṭihāriyaṃ khamati abhikkantatarañ ca paṇītatarañ cā" ti?|| ||

"Tatra bho Gotama yaṃ idaṃ pāṭhāriyaṃ,||
idh'ekacco aneka-vihitaṃ iddhi-vidhaṃ pacc'anubhoti||
eko pi hutvā bahudhā hoti,||
bahudhā pi hutvā eko hoti,||
āvībhāvaṃ tīrobhāvaṃ,||
tiro-kuḍḍaṃ tiro-pākāraṃ tiro-pabbataṃ asajja-māno va gacchati,||
Seyyathā pi ākāse.|| ||

Paṭhaviyā pi ummujja-nimmujjaṃ karoti seyyathā pi udake,||
udake pi abhijjamāno gacchati seyyathā pi paṭhaviyaṃ.|| ||

Akāse pi pallaṅkena kamati seyyathā pi pakkhīsakuṇo.|| ||

Ime pi candimasūriye evaṃ mahiddhike evaṃ mah-ā-nubhāve pāṇīnā parimasati,||
parimajjati.|| ||

Yāva Brahma-lokā pi kāyena vasaṃ vatteti.|| ||

Idaṃ bho Gotama pāṭihāriyaṃ yo ca naṃ karoti,||
so ca naṃ paṭisaṃvedeti.|| ||

Yo ca naṃ karoti,||
tassa c'eva taṃ hoti.|| ||

Idaṃ eva bho Gotama pāṭihāriyaṃ māyā-saha-dhamma-rūpaṃ viya khāyati.|| ||

Yam pi idaṃ bho Gotama pāṭihāriyaṃ||
idh'ekacco nimittena ādisati:|| ||

'Evam pi te mano,||
ittham pi te mano,||
iti pi te cittan' ti.|| ||

So bahuñ ce pi ādisati,||
tath'eva taṃ hoti,||
no aññathā.|| ||

Idha pana bho Gotama,||
ekacco na h'eva kho nimittena ādisati,||
api ca kho manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati:||
na pi vitakkayato na pi vicārayato na vitakkavipphārasaddaṃ sutvā ādisati:|| ||

'Evam pi te mano,||
ittham pi te mano,||
iti pi te cittan' ti.|| ||

So bahuñ ce pi ādisati,||
tath'eva taṃ hoti,||
no aññathā.|| ||

Idha pana brāhmaṇa,||
ekacco na heva kho nimittena ādisati,||
na pi manussānaṃ vā amanussānaṃ vā devatānaṃ vā saddaṃ sutvā ādisati:||
na pi vitakkayato na pi vicārayato na vitakkavipphārasaddaṃ sutvā ādisati:|| ||

Api ca kho avitakkaṃ avicāraṃ samādhiṃ samāpannassa cetasā ceto paricca pajānāti: [172] yathā imassa bhoto mano-saṅkhārā paṇihitā imassa cittassa anantarā amunnāma vitakkaṃ vitakkissatī ti.|| ||

So bahuñ ce pi ādisati,||
tath'eva taṃ hoti.|| ||

No aññathāpa idam pi bho Gotama pāṭihāriyaṃ yo ca naṃ karoti so ca naṃ paṭisaṃvedeti.|| ||

Yo ca naṃ karoti.|| ||

Tass c'eva taṃ hoti.|| ||

Idam pi bho Gotama pāṭihāriyaṃ māyā-saha-dhamma-rūpaṃ viya khāyati.|| ||

'Yañ ca kho idaṃ bho Gotama pāṭihāriyaṃ||
idh'ekacco evaṃ anusāsati:||
evaṃ citakketha,||
mā evaṃ vitakkayittha,||
evaṃ manasi karotha,||
mā evaṃ manasākattha,||
idaṃ pajahatha,||
idaṃ upasampajja viharathā' ti.|| ||

Idam eva bho Gotama pāṭihāriyaṃ khamati mesaṃ tinṇaṃ pāṭihāriyānaṃ abikkantatarañca paṇītatarañ ca.|| ||

Acchariyaṃ bho Gotama,||
abbhūtaṃ bho Gotama,||
abbhūtaṃ bho Gotama,||
yāva subhisitamidaṃbhotā Gotamena.|| ||

Imehi ca mayaṃ tīhi pāṭihāriyehi samannāgataṃ bhavantaṃ Gotamaṃ dhārema.|| ||

Bhavaṃ hi Gotamo anekaviritaṃ iddhi-vidhaṃ pacc'anubhoti:||
ekopi hutvā bahudhā hoti,||
ācībhāvaṃ tīrobhāvaṃ tirokuṃ tiro-pākāraṃ tiro-pabbataṃ asajja-mānoca cacchati,||
Seyyathā pi ākāse.|| ||

Paṭhaviyā pi ummujjanimmujjaṃ karoti seyyathā pi udake,||
udake pi abhijja-māne cacchati seyyathā pi paṭhaviyaṃ.|| ||

Akāse pi pallaṅkena kamati seyyathā pi pakkhī sakuṇo.|| ||

Ime pi candimasūriye evaṃ mahiddhike evaṃ mah-ā-nubhāve pāṇīnā parimasati,||
parimajjati.|| ||

Yāva Brahma-lokā pi kāyena vasaṃ vatteti.|| ||

Bhavaṃ hi Gotamo avitakkaṃ avicāraṃ samādhiṃ samāpannassa cetasā ceto paricca pajānāti yathā imassa bhoto mano-saṅkhārā paṇihitā imassa cittassa anantarā amun nāma vitakkaṃ vitakkissatī ti.|| ||

Bhavañ hi Gotamo evaṃ anusāsati:||
evaṃ vitakketha,||
mā evaṃ vitakkayittha,||
evaṃ manasi-karotha,||
mā evaṃ manasākattha.|| ||

'Idaṃ pajahatha,||
idaṃ upasampajja viharathā' ti.|| ||

7. Addhā ko tyāyaṃ brahmaṇa āsajja upanīya-vācā bhāsitā,||
api ca tyāhaṃ vyākarissāmi.|| ||

Ahaṃ hi brāhmaṇa aneka-vihitaṃ iddhi-vidhaṃ pacc'anubhomi||
ekopi hutvā bahudhā hoti,||
ācībhāvaṃ tīrobhāvaṃ tirokuṃ tiro-pākāraṃ tiro-pabbataṃ asajja-mānoca cacchati,||
Seyyathā pi ākāse.|| ||

Paṭhaviyā pi ummujjanimmujjaṃ karoti seyyathā pi udake,||
udake pi abhijja-māne cacchati seyyathā pi paṭhaviyaṃ.|| ||

Akāse pi pallaṅkena kamati seyyathā pi pakkhī sakuṇo.|| ||

Ime pi candimasūriye evaṃ mahiddhike evaṃ mah-ā-nubhāve pāṇīnā parimasati,||
parimajjati.|| ||

Yāva Brahma-lokā pi kāyena vasaṃ vatteti.|| ||

'Ahaṃ hi brāhmaṇa avitakkaṃ avicāraṃ samādhiṃ samāpannassa cetasā ceto paricca pajānāmi,||
yathā imassa bhoto mano-saṅkhārā paṇihitā imassa cittassa anantarā amun nāma vitakkaṃ vitakkissatī' ti.|| ||

Ahaṃ brāhmaṇa evam anussāmi:|| ||

'Evaṃ vitakketha,||
mā evaṃ vitakkayittha.|| ||

Evaṃ manasi-karotha,||
mā evaṃ manasākattha,||
idaṃ pajahatha,||
idaṃ upasampajja viharathā' ti.|| ||

Atthi pana bho Gotama añño ekabhikkhu pi yo imehi tīhi pāṭihāriyehi samannāgato aññatra bhotā Gotamenā" ti?|| ||

"Na kho brāhmaṇa ekaṃ yeva sataṃ,||
na dve satāni,||
na tīṇi satāni,||
na cattāri satāni,||
na pañca-satāni.|| ||

Atha kho bhiyyo va ye bhikkhū imehi tīhi pāṭihāriyehi samannāgatā" ti.|| ||

"Kahaṃ pana bho Gotama etarahi te bhikkhū viharantī" ti?|| ||

[173] "Imasmiṃ yeva kho brāhmaṇa bhikkhu-saṅghe" ti.|| ||

"Abhikkantaṃ bho Gotama,||
abhikkantaṃ bho Gotama.|| ||

Seyyathā pi bho Gotama nikkujjitaṃ vā ukkujjiteṃ vā ukkujjeyya,||
paṭi-c-channaṃ vā vivareyya,||
mūḷhassa vā Maggaṃ ācikkheyya,||
andha-kāre vā tela-pajjotaṃ dhāreyya,||
'cakkhu-manto rūpāni dakkhintī' ti.|| ||

Evam eva bhotā Gotamena aneka-pariyāyena dhammo pakāsito.|| ||

Es'āhaṃ bhavantaṃ Gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi,||
Dhammañ ca||
bhikkhu-saṅghañ ca.|| ||

Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ Gotamo dhāretu ajja-t-agge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gatan" ti.|| ||

Brāhmaṇa Vagga Paṭhama

 


Contact:
E-mail
Copyright Statement