Aŋguttara Nikāya
Catukka Nipāta
XX: Mahā Vagga
Sutta 192
Ṭhāna Suttaɱ
Adapted from the 1995 edition of the digital version of the Sri Lanka Buddha Jayanti Tripitaka Series.
[1][pts][than] Cattār'imāni bhikkhave ṭhānāni catūhi ṭhānehi veditabbāni.|| ||
Katamāni cattāri?|| ||
Saɱvāsena bhikkhave sīlaɱ veditabbaɱ,||
tañ ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ||
mana-sikarotā no amanasi-kārā,||
paññavatā no duppaññena.|| ||
Saɱvohārena bhikkhave soceyyaɱ veditabbaɱ,||
tañ ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ||
mana-sikarotā no amanasi-kārā||
paññavatā no duppaññena.|| ||
Apadāsu bhikkhave thāmo veditabbo,||
so ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ||
mana-sikarotā no amanasi-kārā||
paññā'vatā no duppaññena.|| ||
Sākacchāya bhikkhave paññā veditabbā,||
sā ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ||
mana-sikarotā no amana-sikarā||
paññā'vatā no duppaññena.|| ||
§
[2][pts][than] Saɱvāsena bhikkhave sīlaɱ veditabbaɱ,||
tañ ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ,||
mana-sikarotā no amana-sikārā,||
paññā'vatā no duppaññenāti.|| ||
Iti kho pan'etaɱ vuttaɱ.|| ||
Kiñ c'etaɱ paṭicca vuttaɱ?|| ||
Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiɱ saɱvasamāno evaɱ jānāti:|| ||
Dīgha-rattaɱ kho ayam āyasmā khaṇḍa-kārī chidda-kārī sabala-kārī kammāsakārī na santata-kārī na santata-vutti sīlesu,||
du-s-sīlo ayam āyasmā,||
nāyaɱ āyasmā sīlavā ti.|| ||
Idha pana bhikkhave puggalo puggalena saddhiɱ saɱvasamāne evaɱ jānāti:|| ||
Dīgha-rattaɱ kho ayam āyāsmā akhaṇḍa-kārī acchidda-kārī asabala-kārī akammāsakārī san- [188] tatakārī santata-vutti silesu,||
sīlavā ayam āyasmā,||
nāyaɱ āyasmā du-s-sīlo ti.|| ||
Saɱvāsena bhikkhave sīlaɱ veditabbaɱ,||
tañ ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ,||
mana-sikarotā no amana-sikārā,||
paññavatā no duppaññenāti||
— iti yaɱ taɱ vuttaɱ,||
idam etaɱ paṭicca vuttaɱ.|| ||
§
[3][pts][than] Saɱvohārena bhikkhave soceyyaɱ veditabbaɱ,||
tañ ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ,||
manasakarotā no amana-sikārā,||
paññavatā no duppaññenāti.|| ||
Iti kho pan'etaɱ vuttaɱ.|| ||
Kiñ c'etaɱ paṭicca vuttaɱ?|| ||
Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiɱ saɱvohāramāno evaɱ jānāti:|| ||
Aññatā kho ayam āyasmā ekena eko voharati,||
aññathā dvīhi,||
aññathā tīhi,||
aññathā sambahulehi,||
vokkamati ayam āyasmā purimavohārā pacchimavohārā,||
aparisuddhavohāro ayam āyasmā,||
nāyam āyasmā parisuddhavohāro ti.|| ||
Idha pana bhikkhave puggalo puggalena saddhiɱ saɱvohāramāno evaɱ jānāti:|| ||
Yath'eva kho ayam āyasmā ekena eko voharati,||
tathā dvīhi,||
tathā tīhi,||
tathā sambahulehi,||
nāyam āyasmā vokkamati purimavohārā pacchamavohārā, parisuddhavohāro ayam āyasmā,||
nāyam āyasmā aparisuddhavohāro ti.|| ||
Saɱvohārena bhikkhave soceyyaɱ veditabbaɱ,||
tañ ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ,||
mana-sikarotā no amana-sikārā,||
paññavatā no duppaññenāti||
— iti kho pan'etaɱ vuttaɱ,||
idam etaɱ paṭicca vuttaɱ.|| ||
§
[4][pts][than] Āpadāsu bhikkhave thāmo veditabbo,||
so ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ,||
mana-sikarotā no amana-sikārā||
paññavatā no duppaññenāti.|| ||
Iti kho pan'etaɱ vuttaɱ.|| ||
Kiñ c'etaɱ paṭicca vuttaɱ?|| ||
Idha, bhikkhave, ekacco ñāti-vyasanena vā phuṭṭho samāno bhoga-vyasanena vā phuṭṭho samāno roga-vyasanena vā phuṭṭho samāno [na] iti paṭisañcikkhati:|| ||
Tathābhuto kho ayaɱ lokasannivāso tathābhuto atta-bhāva-paṭilābho,||
yathābhute lonakasannivāse yathābhute atta-bhāva-paṭilābhe aṭṭha loka-dhammā lokaɱ anuparivattanti,||
loko c'aṭṭha loka-dhamme anuparivattati:||
lābho ca alābho ca||
ayaso ca yaso ca||
nindā ca pasaɱsā ca||
sukhañ ca dukkhañ cā ti.|| ||
So ñāti-vyasanena vā phuṭṭho samāno bhoga-vyasanena vā phuṭṭho samāno roga-vyasanena vā phuṭṭho samāno socati kilamati paridevati urattāḷiɱ kandati sammohaɱ āpajjati.|| ||
Idha pana bhikkhave ekacco ñāti-vyasanena vā phuṭṭho samāno bhoga-vyasanena vā phuṭṭho samāno ro- [189] gavyasanena vā phuṭṭho samāno iti paṭisañcikkhati:|| ||
Tathābhuto kho ayaɱ lokasannivāso tathābhuto atta-bhāva-paṭilābho,||
yathābhute lokasannivāse yathābhute atta-bhāva-paṭilābhe aṭṭha loka-dhammā lokaɱ anuparivattanti,||
loko c'aṭṭha loka-dhamme anuparivattati:||
lābho ca alābho ca||
ayaso ca yaso ca||
nindā ca pasaɱsā ca||
sukhañ ca dukkhañ cā ti.|| ||
So ñāti-vyasanena vā phuṭṭho samāno bhoga-vyasanena vā phuṭṭho samāno roga-vyasanena vā phuṭṭho samāno na socati na kilamati na paridevati,||
na urattāḷiɱ kandati,||
na sammohaɱ āpajjati.|| ||
Āpadāsu bhikkhave thāmo veditabbo,||
so ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ||
mana-sikarotā no amanasi-kārā,||
paññavatā no duppaññanāti||
— iti yaɱ taɱ vuttaɱ||
idam etaɱ paṭicca vuttaɱ.|| ||
§
[5][pts][than] Sākacchāya bhikkhave paññā veditabbā.|| ||
Sā ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ,||
mana-sikarotā no amanasi-kārā,||
paññavatā no duppaññenāti.|| ||
Iti kho pan'etaɱ vuttaɱ.|| ||
Kiñ c'etaɱ paṭicca vuttaɱ?|| ||
Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiɱ sākacchāyamāno evaɱ jānāti:|| ||
Yathā kho imassa āyasmato ummaggo,||
yathā ca abhinīhāro,||
yathā pañhasamudācāro,||
duppañño ayam āyasmā||
nāyam āyasmā paññāvā.|| ||
Taɱ kissa hetu?|| ||
Tathā hi ayam āyasmā na c'eva gambhīraɱ attha-padaɱ udāharati santaɱ paṇitaɱ atakkāvacaraɱ nipuṇaɱ paṇḍitavedanīyaɱ.|| ||
Yañ ca ayam āyasmā dhammaɱ bhāsati,||
tassa ca na paṭibalo sāŋkhittena vā vitthārena vā atthaɱ ācikkhituɱ desetuɱ paññapetuɱ paṭṭhapetuɱ vicarituɱ vibhajituɱ uttānīkātuɱ,||
duppañño ayam āyasmā||
nāyaɱ āyasmā paññavā.|| ||
Seyyathā pi, bhikkhave, cakkhumā puriso udakarabhadassa tīre ṭhito passeyya parittaɱ macchaɱ ummūjjamānaɱ,||
tass'evam assa:|| ||
Yathā kho imassa macchassa ummaggo||
yathā ca umighāto||
yathā ca vegāyitattaɱ,||
paritto ayaɱ maccho,||
nāyaɱ maccho mahanto ti.|| ||
Evam eva kho bhikkhave puggalo puggalena saddhiɱ sākacchāyamāno evaɱ jānāti:|| ||
Yathā kho imassa āyasmato ummaggo||
yathā ca abhinīhāro||
yathā ca pañhasamudācāro,||
duppañño ayaɱ āyasmā,||
nāyam āyasmā paññavā.|| ||
Taɱ kissa hetu?|| ||
Tathā hi ayam āyasmā na c'eva gambhīraɱ attha-padaɱ udāharati santaɱ paṇitaɱ atakkāvacaraɱ nipuṇaɱ paṇḍitavedanīyaɱ.|| ||
Yañ ca ayam āyasmā dhammaɱ bhāsati,||
tassa ca na paṭibalo saŋkhittena vā vitthārena vā atthaɱ ācikkhituɱ desetuɱ paññapetuɱ paṭṭhapetuɱ vicarituɱ vibhajituɱ uttānīkātuɱ.||
duppañño ayam āyasmā,||
nāyam āyasmā paññavā ti.|| ||
Idha, bhikkhave, puggalo puggalena saddhiɱ sākacchāyamāno evaɱ jānāti:|| ||
Yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca abhinībhāro yathā ca pañhasamudācāro,||
paññavā ayam āyasmā,||
nāyam āyasmā duppaññe.|| ||
Taɱ kissa hetu?|| ||
Tathā hi ayam āyasmā gambhīraɱ attha-padaɱ udāharati santaɱ paṇitaɱ atakkāvacaraɱ nipuṇaɱ paṇḍitavedanīyaɱ,||
yañ ca ayam āyasmā dhammaɱ bhāsati,||
tassa ca paṭibalo saŋakhittena vā vitthārena vā atthaɱ ācikkhituɱ||
desetuɱ paññapetuɱ paṭṭhapetuɱ vicarituɱ vibhajituɱ uttānīkātuɱ,||
paññavā ayam āyasmā,||
nāyam āyasmā duppañño.|| ||
Seyyathā pi, bhikkhave, cakkhumā puriso udaka-rahadassa tīre ṭhito passeyya mahantaɱ macchaɱ ummujjamānaɱ,||
tass' [190] evam assa:||
yathā kho imassa macchassa ummaggo yathā ca ūmighāto yathā ca vegāyittataɱ,||
mahanto ayaɱ maccho nāyaɱ maccho paritto ti.|| ||
Evam eva kho bhikkhave puggalo puggalena saddhiɱ sākacchāyamāno evaɱ jānāti:|| ||
Yathā kho imassa āyasmato ummaggo yathā ca pañhasamudācāro,||
dupañño ayam āyasmā,||
nāyam āyasmā paññavā.|| ||
Taɱ kissa hetu?|| ||
Tathā hi ayam āyasmā gambhīraɱ c'eva attha-padaɱ udāharati santaɱ paṇītaɱ atakkāvacaraɱ nipuṇaɱ paṇḍita vedanīnayaɱ,||
yañ ca ayam āyasmā dhammaɱ bhāsati,||
tassa ca paṭibalo saŋkhittena vā vitthārena vā atthaɱ ācikkhituɱ desetuɱ paññapetuɱ paṭṭhapetuɱ vivarituɱ vibhajituɱ uttānīkātuɱ,||
paññavā ayam āyasmā,||
nāyam āyasmā duppañño ti|| ||
Sākacchāya bhikkhave paññā veditabbā|| ||
Sā ca kho dīghena addhunā na ittaraɱ,||
mana-sikarotā no amana-sikārā,||
paññavatā no duppaññenāti.||
— iti yaɱ taɱ vuttaɱ,||
idam etaɱ paṭicca vuttaɱ.|| ||
Imāni kho bhikkhave cattāri ṭhānāni,||
imehi catūhi ṭhānehi veditabbānīti.|| ||
